Uroczystości odpustowe
Najstarsze zapiski kościelne podają, że w Swarzewie wzniesiono kaplicę pod wezwaniem Narodzenia NMP. Mówią one również, że jest ona nawiedzana przez licznych pielgrzymów przybywających tu w dzień odpustu. W XIX w. istniał już zwyczaj uroczystego obchodzenia dwóch odpustów w Swarzewie. Główne święto Narodzenia NMP uroczystowano tu w pierwszą niedzielę po 8 września215. Do tej uroczystości doszło drugie - Matki Boskiej Szkaplerznej w pierwszą niedzielę po 16 lipca. Może o drugiej uroczystości zadecydował rozwój czci Matki Boskiej Szkaplerznej. Dnia 10 lutego 1852 r. specjalnym statutem zostało na nowo zatwierdzone w Swarzewie216 istniejące tu od 1676r. Bractwo Szkaplerza217. Wspomniane dwa dokumenty Stolicy Apostolskiej z XIX w. przyczyniły się do rozwoju kultu NMP w Swarzewie.
Od w. XIX pielgrzymi przybywają na dwa odpusty, w niedzielę po 16 lipca i w niedzielę po 8 września. Pierwszy odpust nosi nazwę Matki Boskiej Szkaplerznej - „odpust mały”218, lub „odpust jagodowy”, drugi natomiast Narodzenia NMP, Matki Boskiej Siewnej lub „duży odpust”219.
Pobyt pielgrzymów w Swarzewie wypełniony jest wieloma praktykami duchowymi. Na odpuście Matki Boskiej Szkaplerznej pielgrzymi z półwyspu po powitaniu uczestniczą w I Nieszporach z wystawionym Najświętszym Sakramentem, kazaniem i procesją na zewnątrz kościoła. Po błogosławieństwie Najświętszym Sakramentem, odbywa się Komunia św. pielgrzymów. Wieczorem o godz. 19.00 odprawia się mszę św. wieczorną, a po jej zakończeniu odmawiano różaniec. Niedziela jest drugim dniem odpustu. Uroczystości rozpoczynają się o godz. 6.00 mszą św. w kościele i w kapliczce - studzience. Następnie co godzinę sprawuje się mszę św. O godz. 8.00 jest msza wotywna z kazaniem. O godz. 10.30 wystawienie Najświętszego Sakramentu poprzedza procesję eucharystyczną na zewnątrz
kościoła. Biorą w niej udział wszystkie zorganizowane kompanie z chorągwiami i feretronami. Po jej zakończeniu odprawia się suma odpustowa z kazaniem. Pątnicy żegnają się ze Swarzewską Panią o godz. 13.30 i wyruszają w trasę powrotną. Przez cały czas trwania uroczystości kapłani spowiadają i udzielają Komunię św.
Ze względu na większą ilość zorganizowanych kompanii nieco inny porządek ma odpust Matki Boskiej Siewnej. Uroczystości odpustowe są starannie przygotowane. Uroczystości w zasadzie rozpoczyna powitanie pielgrzymki z Wejherowa o godz. 14.00 i tuż za nią pątników z Redy, Rumi, Luzina, Bolszewa i o godz. 16.00 z Łebcza, Strzelna i Starzyna. Tradycyjnie dotąd (25.03.1992) uczestniczył w tym odpuście któryś z biskupów chełmińskich, którego pątnicy witali w sobotę o godz. 17.00. Po powitaniu w kościele są odprawiane I Nieszpory z kazaniem i procesją eucharystyczną na zewnątrz kościoła, potem jest okazja do przyjęcia Komunii św. Zwyczajem odpustu Narodzenia NMP jest uczestnictwo pielgrzymów w sprawowanej Najświętszej Eucharystii przed odsłoniętą figurą Królowej Polskiego Morza. Mszę tę sprawuje najczęściej proboszcz sanktuarium swarzewskiego. Po tej mszy odprawia się różaniec, a po nim rozpoczyna się całonocna adoracja przed cudowną statuą Królowej Polskiego Morza. Uderzający jest udział młodzieży w tej adoracji. W czasie trwającej adoracji część pątników obchodzi na kolanach z zapaloną świecą ołtarz z cudowną statuą Swarzewskiej Madonny. Znacznie większa liczba wiernych bierze udział w drugim dniu uroczystości odpustowych w niedzielę. Rozpoczynają się one już o godz. 5.00 mszą św. koncelebrowaną ze szczególnym udziałem parafian z Luzina i Bolszewa. O godz. 6.00 w kapliczce - studzience bierze czynny udział parafia Wspomożenia Wiernych z Rumi220.
O godz. 7.30 w kościele odprawiana jest msza św. wotywna z kazaniem, a o godz. 8,30 uroczyście witani są pielgrzymi z Gdyni, Pucka, Mrzezina i Mechowy. O godz. 10.00 wystawiony jest Najświętszy Sakrament, który potem niesiony jest w procesji teoforycznej dookoła kościoła, procesję kończy kazanie biskupa. Uroczystości sięgają apogeum uroczystą sumą pontyfikalną. Pielgrzymi z dalszych miejscowości zaraz po zakończeniu sumy żegnają się i wyruszają w drogę powrotną, pozostali pielgrzymi uczestniczą w II Nieszporach o godz. 15.00 z procesją teoforyczną. Ze względu na dużą liczbę przybyłych do Swarzewa pielgrzymów na drugi odpust. Komunii św. udziela się przez cały czas trwania uroczystości.
215 Diecezja Chełm., s. 521.
216 Tamże, s. 522.
217 S z o ł d r s k i, dz. cyt., s. 539, stwierdza, że Bractwo Szkaplerza zostało założone w Swarzewie dopiero w 1718 r.
218 "Odpust mały" - ze względu na mniejszą ilość pielgrzymów. „Odpust jagodowy" - przypada na czas dojrzewania jagód. Poza nazwą odpust Matki Boskiej Szkaplerznej, nie ma żadnych oznak odpustu Bractwa Szkaplerznego.
219 "Odpust duży" - główny odpust, na który przychodzą pielgrzymi z południowego-wschodu, południa Kaszub.
220 Inne parafie: 6.00 OO. Franciszkanie, 6,30 par. św. Leona W. z Wejherowa, 7.00 par. św. Krzyża z Rumi, 9.00 par. Św. Trójcy z Wejherowa.