Uroczystości odpustowe

Najstarsze zapiski kościelne podają, że w Swarzewie wzniesiono kaplicę pod wezwaniem Narodzenia NMP. Mówią one również, że jest ona nawiedzana przez licznych pielgrzymów przybywających tu w dzień odpu­stu. W XIX w. istniał już zwyczaj uroczystego obchodzenia dwóch odpu­stów w Swarzewie. Główne święto Narodzenia NMP uroczystowano tu w pierwszą niedzielę po 8 września²¹⁵. Do tej uroczystości doszło drugie - Matki Boskiej Szkaplerznej w pierwszą niedzielę po 16 lipca. Może o dru­giej uroczystości zadecydował rozwój czci Matki Boskiej Szkaplerznej. Dnia 10 lutego 1852 r. specjalnym statutem zostało na nowo zatwierdzone w Swarzewie²¹⁶ istniejące tu od 1676r. Bractwo Szkaplerza²¹⁷. Wspomnia­ne dwa dokumenty Stolicy Apostolskiej z XIX w. przyczyniły się do rozwo­ju kultu NMP w Swarzewie.

Od w. XIX pielgrzymi przybywają na dwa odpusty, w niedzielę po 16 lipca i w niedzielę po 8 września. Pierwszy odpust nosi nazwę Matki Bo­skiej Szkaplerznej - „odpust mały”²¹⁸, lub „odpust jagodowy”, drugi nato­miast Narodzenia NMP, Matki Boskiej Siewnej lub „duży odpust”²¹⁹.

Pobyt pielgrzymów w Swarzewie wypełniony jest wieloma praktykami duchowymi. Na odpuście Matki Boskiej Szkaplerznej pielgrzymi z półwyspu po powitaniu uczestniczą w I Nieszporach z wystawionym Najświętszym Sakramentem, kazaniem i procesją na zewnątrz kościoła. Po błogosławieństwie Najświętszym Sakramentem, odbywa się Komunia św. pielgrzymów. Wieczorem o godz. 19.00 odprawia się mszę św. wieczorną, a po jej zakończeniu odmawiano różaniec. Niedziela jest drugim dniem od­pustu. Uroczystości rozpoczynają się o godz. 6.00 mszą św. w kościele i w kapliczce - studzience. Następnie co godzinę sprawuje się mszę św. O godz. 8.00 jest msza wotywna z kazaniem. O godz. 10.30 wystawienie Naj­świętszego Sakramentu poprzedza procesję eucharystyczną na zewnątrz

kościoła. Biorą w niej udział wszystkie zorganizowane kompanie z chorąg­wiami i feretronami. Po jej zakończeniu odprawia się suma odpustowa z kazaniem. Pątnicy żegnają się ze Swarzewską Panią o godz. 13.30 i wyru­szają w trasę powrotną. Przez cały czas trwania uroczystości kapłani spo­wiadają i udzielają Komunię św.

Ze względu na większą ilość zorganizowanych kompanii nieco inny porządek ma odpust Matki Boskiej Siewnej. Uroczystości odpustowe są starannie przygotowane. Uroczystości w zasadzie rozpoczyna powitanie pielgrzymki z Wejherowa o godz. 14.00 i tuż za nią pątników z Redy, Ru­mi, Luzina, Bolszewa i o godz. 16.00 z Łebcza, Strzelna i Starzyna. Trady­cyjnie dotąd (25.03.1992) uczestniczył w tym odpuście któryś z biskupów chełmińskich, którego pątnicy witali w sobotę o godz. 17.00. Po powitaniu w kościele są odprawiane I Nieszpory z kazaniem i procesją euchary­styczną na zewnątrz kościoła, potem jest okazja do przyjęcia Komunii św. Zwyczajem odpustu Narodzenia NMP jest uczestnictwo pielgrzymów w sprawowanej Najświętszej Eucharystii przed odsłoniętą figurą Królowej Polskiego Morza. Mszę tę sprawuje najczęściej proboszcz sanktuarium swarzewskiego. Po tej mszy odprawia się różaniec, a po nim rozpoczyna się całonocna adoracja przed cudowną statuą Królowej Polskiego Morza. Uderzający jest udział młodzieży w tej adoracji. W czasie trwającej adoracji część pątników obchodzi na kolanach z zapaloną świecą ołtarz z cudowną statuą Swarzewskiej Madonny. Znacznie większa liczba wiernych bierze udział w dru­gim dniu uroczystości odpustowych w niedzielę. Rozpoczynają się one już o godz. 5.00 mszą św. koncelebrowaną ze szczególnym udziałem parafian z Luzina i Bolszewa. O godz. 6.00 w kapliczce - studzience bierze czynny udział parafia Wspomożenia Wiernych z Rumi²²⁰.

O godz. 7.30 w kościele odprawiana jest msza św. wotywna z kaza­niem, a o godz. 8,30 uroczyście witani są pielgrzymi z Gdyni, Pucka, Mrzezina i Mechowy. O godz. 10.00 wystawiony jest Najświętszy Sakrament, który potem niesiony jest w procesji teoforycznej dookoła kościoła, procesję kończy kazanie biskupa. Uroczystości sięgają apogeum uroczystą sumą pontyfikalną. Pielgrzymi z dalszych miejscowości zaraz po zakończeniu sumy żegnają się i wyruszają w drogę powrotną, pozostali pielgrzymi uczestniczą w II Nieszporach o godz. 15.00 z procesją teoforyczną. Ze względu na dużą liczbę przybyłych do Swarzewa pielgrzymów na drugi odpust. Komunii św. udziela się przez cały czas trwania uroczy­stości.

 

---

215 Diecezja Chełm., s. 521.
216 Tamże, s. 522.
217 S z o ł d r s k i, dz. cyt., s. 539, stwierdza, że Bractwo Szkaplerza zostało założone w Swarzewie dopiero w 1718 r.
218 "Odpust mały" - ze względu na mniejszą ilość pielgrzymów. „Odpust jagodowy" - przypada na czas dojrzewania jagód. Poza nazwą odpust Matki Boskiej Szkaplerznej, nie ma żadnych oznak odpustu Bractwa Szkaplerznego.
219 "Odpust duży"  - główny odpust, na który przychodzą pielgrzymi z południowego-wschodu, południa Kaszub.
220 Inne parafie: 6.00 OO. Franciszkanie, 6,30 par. św. Leona W. z Wejherowa, 7.00 par. św. Krzyża z Rumi, 9.00 par. Św. Trójcy z Wejherowa.